Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı, Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş Başkanlığı’nda toplanan komisyonda görüşülüp kabul edildi.
Kanun teklifi imza sahiplerinden, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Üyesi, Samsun Milletvekili Fuat Köktaş, teklif üzerinde komisyon üyelerine bilgi verdi.
Teklifin 25 maddeden oluştuğunu belirten Milletvekili Köktaş, ekonomiye büyük katkı verecek olan teklif ile yerli ve yabancı yatırımcıların önünü açmayı amaçladıklarını, ülkemizdeki Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Ar-Ge, yenilik ekosisteminin güçlendirilmesi, tasarım faaliyetlerini geliştirilmesi, teknoloji transferinin sağlanması ve desteklenmesi gibi konularda da önemli çalışmaların hedeflendiğini söyledi.
Milletvekili Köktaş, sözlerini şöyle sürdürdü: “Emek yoğun ekonomiden, bilgi ve teknoloji yoğun ekonomiye geçişin en önemli parametrelerinden biri de Teknoloji Geliştirme Bölgeleridir yani Teknoparklardır.
2001 yılında 4691 sayılı kanunla kurulan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yasal zemine kavuşmuştur. 2001 yılından itibaren 85 tane Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulmuş olup, bunlardan 71 tanesi faal iken diğerleri yapılaşmalarını tamamlama aşamasındadır.
Eylül 2020 itibariyle Teknokentler de Ar-Ge çalışması yürüten firma sayısı 6.005’e ulaşmış olup, yaklaşık 60.000 personele istihdam sağlamıştır. Tamamlanan Ar-Ge proje sayısı: 37.363, yürütülen Ar-Ge proje sayısı: 10.219 adettir. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde 322 yabancı/ yabancı ortaklı firma yer almaktadır. Tescil edilen patent sayısı 1200’ü, başvuru süreci devam eden patent sayısı 2700’ü geçmiştir.
2008 yılında 5746 sayılı “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında” Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte Ar-Ge ve yenilik ekosistemlerinin gelişmesine büyük katkı sağlayan Ar-Ge Merkezlerinin belgelendirilmesi resmiyet kazanmıştır.
1.236 Ar-Ge Merkezinde yaklaşık 65.000 personel istihdam edilmektedir. Tamamlanan proje sayısı 44.000, yürütülen proje sayısı 15.000 civarındadır. Tescilli patent sayısı 7.000’i, başvuru yapılmış patent sayısı 17.000’i aşmıştır.
2016 yılında yayımlanan 6676 sayılı Ar-Ge Reform Paketi ile Tasarım Merkezlerinin de Ar-Ge merkezleri gibi desteklenmesinin önü açılmıştır. 5746 sayılı Kanunun adı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun olarak değiştirilmiş ve Kanun 1 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile oluşturulan yapılar birbirini tamamlayan bir ekosistem oluşturmuştur.
Kanun Teklifimizde; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Bilgi Teknolojileri Kurumu olmak üzere 3 kurumun koordinasyonunda yürütülen çalışma yer almaktadır. Yürürlük ve yürütme dahil 25 maddeden oluşmaktadır.
Teklif ile; Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulmasına karar verilen değerlendirme kurulunda teknoloji konusunda faaliyet gösteren yetkin kurum, kuruluş sayısı arttırılmaktadır. Ülkemizde Ar-Ge yenilik ekosisteminin önemli aktörlerinden olan Teknoloji Geliştirme Bölgesi yöneticisi şirketlerinin, bünyelerinde yer alan kuluçka merkezlerini Bakanlıkça belirlenecek şartlar çerçevesinde bölge dışında da açabilmelerine imkân tanımakta ve bu şartlar çerçevesinde girişimcilerin destek, teşvik ve muafiyetlerden yararlandırılması amaçlanmaktadır.
Gerçekleşecek olan destekler, teşvik ve muafiyetlerin süresinin uzatılarak üreten, istihdam oluşturan, yüksek katma değerli ürünlerin payının artırılacağı, Ar-Ge ve yüksek teknoloji yatırımlarına büyük destekler vererek teknoloji tüketen değil teknoloji üreten bir ülke olunması hedeflenmektedir.
Ulaşılması hedeflenen amaçlardan bir tanesi de yatırım ortamının iyileştirilmesidir. Yatırım ortamının iyileştirilmesi sadece ülkede faaliyet gösteren şirketler ve yatırımcılar için değil toplumun geneli için son derece önemlidir.
İş yapma maliyetlerinin düşmesi, zaman tasarrufu, risklerin ve belirsizliklerin azalması ile piyasalardaki rekabetin artıp işletmelerin davranış biçimlerinin değişmesi beklenmektedir. Bu bağlamda, Teklifle Türkiye’deki iş yapma kolaylığının arttırılması amaçlanmış olup, hem ülkemizde bulunan veya gelecek olan uluslararası doğrudan yatırımların, hem de yerli firmalarımızın bürokratik süreçlerde ve süreç maliyetlerinde daha etkin ve hızlı yol almaları hedeflenmiştir. Bu vesileyle bu teklifin ülkenin yatırım ortamını olumlu yönde etkileyerek ekonomimizin gelişimine katkı vermesi beklenmektedir.
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına dair kanun ile, kanunlar desteklenecek Ar-Ge ve inovasyonun daha da hız kazanacağına inanıyoruz.
Komisyonumuzda kabul edilen kanun teklifinin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Kanun teklifimizin hazırlanmasında, görüşülüp kabul edilmesinde, katkı sağlayan, emeği geçen komisyon başkanımıza ve üyelerimize teşekkür ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum.”
